De speurtocht naar radiosignalen van intelligent buitenaards leven zou binnen dertig jaar resultaat moeten opleveren: ofwel vinden we aliens, ofwel weten we dan eindelijk zeker dat ze zeer, zeer zeldzaam zijn.
Dat heeft de sterrenkundige Jan Cami vandaag verteld op een symposium over buitenaards leven in Brussel. Cami, verbonden aan de University of Western Ontario en aan het SETI-Institute (Search for Extra-Terrestrial Intelligence) in Californië, maakte naam met de ontdekking in 2010 van ‘buckyballen’ in de ruimte, dat zijn moleculen die uit zestig of zeventig koolstofatomen bestaan, en de grootste moleculen die al in de ruimte ontdekt zijn.
Op het symposium in Brussel (waarover binnenkort nog een verder verslag in De Zandrekenaar) gaf Cami zijn mening over de huidige stand van het SETI-onderzoek. SETI-onderzoekers luisteren al jaren met radiotelescopen naar eventuele signalen afkomstig van intelligente beschavingen in de ruimte. Maar al het speurwerk dat tot voor kort is gebeurd, stelt in feite niet zo veel voor, volgens Cami.
Hij vergelijkt het met één glas water uit de zee scheppen en vaststellen dat er geen vis in zit; daaruit mag je niet besluiten dat er geen vis in de zee zit. Op dezelfde manier is er nog maar een miniem deeltje van de ruimte onderzocht op mogelijke signalen van aliens. Pas na veel uitgebreider en systematischer zoekwerk, zullen we echt iets zinnigs kunnen zeggen over het al of niet voorkomen van intelligente buitenaardse beschavingen (of meer bepaald: buitenaardse beschavingen die radiosignalen uitzenden).
Gelukkig is dat meer systematische speurwerk er nu aan het komen, onder meer dankzij het Breakthrough Listen Project (met een donatie van honderd miljoen dollar van de Russische miljardair Joeri Milner) en de Allen Telescope Array (gefinancierd door Paul Allen, mede-oprichter van Microsoft) – het blijkt zeer moeilijk om voor het zoeken naar buitenaards intelligent leven belastinggeld los te krijgen, dus rekenen de onderzoekers op privé-donaties en vrijwilligerswerk.
Dankzij de nieuwe generatie projecten zouden we binnen dertig jaar een signaal gevonden moeten hebben, denkt Cami, ofwel kunnen we dan besluiten dat intelligent (en signalen uitzendend) buitenaards leven echt heel zeldzaam is.
Astronomen weten vandaag al dat er behoorlijk veel planeten voorkomen die vergelijkbaar zijn met de aarde en die in principe geschikt zouden zijn voor leven. Maar hoe groot de kans is dat er op zo’n geschikte planeet ook daadwerkelijk leven ontstaan, weten we nog niet. En hoe groot de kans is dat dergelijk leven, eenmaal ontstaan, ook nog evolueert tot intelligent leven, daar hebben we helemaal het raden naar.
De nieuwe SETI-zoektochten zullen volgens Cami binnen dertig jaar genoeg informatie opleveren om die vragen veel beter te kunnen beantwoorden. Ook als er geen signalen worden opgevangen: dan kunnen we besluiten dat de kans op het ontstaan van intelligent leven zeer klein is. Cami: ‘Over dertig jaar zouden we een goed kwantitatief antwoord moeten hebben, dat niet alleen maar nattevingerwerk is.’ Ook als er geen signaal wordt gevonden, heeft het speurwerk ons in dat geval iets belangrijks bijgeleerd.