Stop het ijs!

Een origineel voorstel voor klimaat-symptoombestrijding: afdammen, dat poolijs! Een column.

Bel de baggeraars! Foto Nasa

Aangezien de mensheid besloten lijkt te hebben dat de uitstoot van CO2 aangepakt zal worden met ronkende verklaringen, lippendienst, rapporten, commissies, symbolische ingrepen en creatief boekhouden in plaats van met echte maatregelen, wordt het hoog tijd dat we gaan nadenken over manieren om te leren leven met het onvermijdelijk opwarmende klimaat. De oorzaak van het probleem pakken we niet aan, maar misschien kunnen we nog aan symptoombestrijding doen.

Een van die symptomen van een warmere planeet is een stijgende zeespiegel – als voorproefje alvast ongeveer een meter tijdens het leven van de mensen die vandaag jong zijn, waarna in de volgende eeuw het water pas echt goed begint te stijgen.

De voor de hand liggende symptoombestrijding bestaat natuurlijk uit hoge dijken. Die gaan wereldwijd heel veel geld kosten. Alternatief is alle laaggelegen kustgebieden ontruimen, wat nog veel meer geld gaat kosten.

Maar enig out-of-the-box denken door een internationaal team wetenschappers laat zien dat er misschien een goedkoper alternatief bestaat. John Moore, verbonden aan de Beijing Normal University, en zijn collega’s beschreven hun idee onlangs in een opiniestuk in het wetenschappelijke blad Nature.

De onderzoekers wijzen erop dat een aanzienlijk percentage van de verwachte zeespiegelstijging op rekening valt te schrijven van een beperkt aantal gletsjers aan de kusten van Groenland en Antarctica. Daar schuift ijs dat op het vasteland lag, met toenemende snelheid de zee in. De Jakobshavn-gletsjer in Groenland bijvoorbeeld is in zijn eentje verantwoordelijk voor vier procent van de zeespiegelstijging in deze eeuw. De Pine Island-gletsjer en de Thwaites-gletsjer in West-Antarctica zullen tegen 2150 met hun tweetjes goed zijn voor vier centimeter wereldwijde zeespiegelstijging per jaar.

Wat als we zouden proberen om die gletsjers af te dammen, vragen de onderzoekers zich af. Dat zou enkele kolossale muren vergen (op een nooit geziene schaal), het zou veel geld kosten, en het zou niet goed zijn voor het plaatselijke milieu. Maar misschien is het wel een koopje, vergeleken met wereldwijd dijken bouwen of kustgebieden laten overstromen.

De relatief bescheiden Jakobshavn-gletsjer tegenhouden, zou een muur van vijf kilometer lang en honderd meter hoog vergen, gedeeltelijk van materiaal dat van de zeebodem in de buurt wordt opgebaggerd en gedeeltelijk van beton. Dat is groot, maar haalbaar. Bij de veel omvangrijker gletsjers in Antarctica zijn nog tientallen malen grotere werken nodig, maar ook die zijn wellicht niet onmogelijk.

Nog een idee is om de gletsjers te vertragen door het smeltwater aan hun onderkant weg te pompen, smeltwater dat als glijmiddel werkt waarop het ijs veel sneller kan glijden.

Een blijvende oplossing vormt dat allemaal niet, als het klimaat blijft opwarmen, maar we zouden er wellicht een eeuw of meer uitstel mee kunnen kopen, denken de auteurs.

Misschien mogen de Vlaamse baggeraars alvast beginnen te wennen aan werk in de ijzige poolwateren.

Deze column is op 21 april 2018 verschenen in De Tijd.

2 gedachtes over “Stop het ijs!”

  1. Zou het interessant zijn sommige lager gelegen meren te vullen met zout water via water pijpleidingen? Olie en gas wordt ook duizenden kms ver gepompt. De Dode zee, met zout water, tussen Jordanië en Israel droogt uit,1 meter per jaar. Het ligt op 100 km van de Middelandse zee en daarenboven ruim 400 meter lager. Het Aral meer is quasi verdwenen en kan via 1.000 km pijplijn vanuit de Zwarte zee – gelinkt aan de Middelandse Zee – gevuld worden. Aandrijving van pompen die werken op zonne energie. Een paar grote stuwmeren op de Wolga en andere grote Russische rivieren kunnen zeker buffer capaciteit van overvloedig zoet water door toegenomen regeval creëeren.
    Er zijn vast meer lager gelegen gebieden op de aardbol die in een meer kunnen veranderen.

  2. Er is ook al voorgesteld om zeewater op grote schaal naar het vasteland van Antarctica te pompen, waar het dan bevriest.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *