Wat leek dat even goed nieuws: energie winnen uit zeewater, en tegelijk ook nog even dat zeewater ontzilten. Bijna onbeperkte energie en nog drinkwater erbovenop, dankzij een nieuwe technologie, ontwikkeld door Belgische wetenschappers.
‘Aan de Universiteit Gent is een technologie ontwikkeld die zeewater kan ontzouten en tegelijkertijd energie kan opwekken.’ meldde De Standaard Online.
Lijkt dat op het eerste gezicht al erg goed nieuws – eindelijk zeewater ontzilten zonder dat het bakken energie en hopen geld kost, dus ideaal voor droge landen bij de zee in het Midden-Oosten – op het tweede gezicht wordt het nog véél beter, ook voor natte landen bij de zee. Want als je eenmaal een machine hebt die, zeg maar een emmer zout water scheidt in een hoopje zout en een emmer zoet water, en nog energie levert erbovenop, dan is er niets wat je belet om het zout opnieuw in de emmmer te gooien zodat je opnieuw zout water krijgt, dat je opnieuw doorheen de machine stuurt, zodat je opnieuw energie oogst, waarna je het zout weer bij het water mengt en voilà perpetuum mobile. Met andere woorden: té goed nieuws.
Er is dus wat anders aan de hand. Zouden we durven veronderstellen dat de auteur van het bericht in DS Online ergens iets verkeerd heeft geïnterpreteerd? Dat zou een voorbarige veronderstelling zijn, want de bovenstaande zinsnede over de technologie die ‘zeewater kan ontzouten en tegelijkertijd energie kan opwekken’ blijkt letterlijk overgenomen uit een persmededeling van de UGent. (een groot deel van het bericht blijkt overigens letterlijk overgenomen uit die persmededeling).
Alleen als je verder leest in de tekst, blijkt de ware toedracht – als ik die tenminste goed begrijp. En zoals wel vaker met wat veelbelovend lijkt in berichten over wetenschap in de media, is het motto van Ben Goldacre van toepassing: ‘I think you’ll find its a bit more complicated than that’.
Wat er is ontwikkeld is niet een volledig ontziltingsproces van zeewater tot drinkwater, maar een deelproces dat als eerste stap zou kunnen dienen in een volledige ontzilting. Daarbij wordt zoet water gebruikt, en er wordt doorheen een membraan zout van het zeewater naar het zoete water overgebracht. Het zoete water wordt dus zouter gemaakt en tegelijk het zeewater minder zout. Geen perpetuüm mobile in zicht dus; je houdt na het proces helaas niet een hoopje zout en een emmer zoet water over. Dat het proces toch nuttig kan zijn, komt doordat het a) het zeewater al gedeeltelijk ontzilt, waardoor er voor de verdere ontzilting minder energie nodig is en b) het inderdaad wat energie oplevert (helaas minder dan wat de verdere ontzilting nog zal kosten, laat staan wat nodig zou zijn om ook het zout gemaakte zoete water opnieuw zoet te maken). Eindbalans is dat de volledige ontzilting alles bij elkaar minder energie kost dan met de bestaande technologieën.
Mooi. Maar helaas toch niet helemaal hetzelfde als wat dat ietwat voortvarende ‘zeewater ontzouten en tegelijk energie opwekken’ lijkt te beloven – ook als is het dan correct zoals het er staat, als het alleen gaat over het eerste-stap-proces waarbij tegelijk ook zoet water gezouten wordt.
De Standaard Online: Drinken we straks zeewater?
Persmededeling Ugent: Zeewater wordt drinkwater van de toekomst
dat was anders wel al te rooskleurig…