De ster met de beste kandidaat-bewoonbare planeet blijkt deel uit te maken van een trio om elkaar wentelende sterren.
Proxima Centauri is niet alleen de meest nabije ster (na de zon), het is ook de hipste en meestbesproken ster, sinds astronomen eerder dit jaar een planeet ontdekten die eromheen draait, en die mogelijk geschikt zou kunnen zijn voor leven. Maar dat belet niet dat er nog veel onbekend is over onze buurster. Europese astronomen hebben nu één raadsel opgehelderd over Proxima: haar burgerlijke stand.
Onmiddellijk na de ontdekking van Proxima Centauri in 1915 werd al vermoed dat ze deel uitmaakte van een ménage à trois. Ze stond namelijk verdacht dichtbij een koppel heldere sterren, Alfa Centauri A en Alfa Centauri B. Die zijn, in tegenstelling tot de kleine Proxima, met het blote oog te zien (vanop het zuidelijk halfrond).
Als Proxima zo dicht bij Alfa Centauri A en B stond, dan was de kans groot dat ze er in een baan omheen draaide, wat van het geheel een drievoudig stersysteem zou maken. Maar er bestond ook een kansje dat Proxima slechts een toevallige passant was, op doortocht nabij Alfa A en B.
Om uitsluitsel te krijgen moest de snelheid en de bewegingsrichting van Proxima en van het koppel A en B heel precies gemeten worden. Als de sterren zich niet alleen nu dicht bij elkaar bevinden maar ook nog met dezelfde snelheid dezelfde kant op bewegen (op hun baanbeweging om elkaar heen na), dan vormen ze echt een samenhangend stel, want dan houdt hun onderlinge zwaartekracht ze aan elkaar gebonden.
Die meting is nu voor het eerst ondubbelzinnig gelukt, schrijft een trio astronomen onder leiding van Pierre Kervela van de sterrenwacht van Parijs in een Arxiv-preprint die ze ter publicatie hebben aangeboden aan het vakblad Astronomy & Astrophysics. De astronomen maakten gebruik van het gevoelige meetinstrument HARPS, verbonden aan een Europese telescoop in Chili.
Het resultaat is dat het oude vermoeden bevestigd wordt: Proxima hoort inderdaad bij Alfa A en B.
De kleine ster beschrijft een uitgerekte en trage ellipsvormige baan rondom het grote koppel, zo blijkt uit Kervela’s resultaten. Ze draait eenmaal rond in 550.000 jaar. Ze bevindt zich nu ongeveer op het verste punt in haar baan, op 1,95 biljoen kilometer van de twee grote sterren (en op meer dan veertig biljoen kilometer van ons).
Bronnen: artikel op Arxiv en New Scientist.