Was het mysterieuze hemellichaam ‘Oumuamua misschien geen planetoïde, geen komeet, zelfs geen buitenaards ruimteschip, maar een soort kosmische reuzensneeuwvlok? Een column.
De Zandrekenaar heeft het al eerder gehad over ‘Oumuamua, de planetoïde, afkomstig van ver weg in het heelal, die in 2017 kortstondig met hoge snelheid doorheen ons zonnestelsel scheerde en weer verdween, de diepten van de ruimte in. De naam is Hawaiaans (omdat het hemellichaam ontdekt is met een telescoop in Hawaï) en betekent ‘verkenner uit de verte’.
In de korte tijd die astronomen hadden om ‘Oumuamua te bestuderen, konden ze vaststellen dat het object metalen bevatte, dat het niet bolvormig was – verre van bolvormig zelfs – en dat het een wat vreemde soort baan volgde, maar veel meer ook niet. Meer te weten komen door er een ruimtesonde achteraan te sturen, kan niet. Daarvoor vliegt ‘Oumuamua veel te snel.
Eerst werd gedacht dat ‘Oumuamua gewoon een planetoïde of komeet was, zij het dan eentje ‘uit den vreemde’, in tegenstelling tot de planetoïden en kometen van ons eigen zonnestelsel. Daarna, toen de gegevens over de afwijkende vorm waren binnengekomen, werd het een sigaarvormige planetoïde, of een pannenkoekvormige planetoïde (zo duidelijk waren de observaties niet).
Of was het misschien een buitenaards ruimteschip? Avi Loeb, een bekende sterrenkundige van de Harvard-universiteit, speculeerde dat ‘Oumuamua een op drift geraakt wrak van een ruimtezeilschip was, of een losgeslagen stuk zeil ervan. Een ruimtezeilschip wordt aangedreven door de druk van het zonlicht, die het opvangt met grote dunne ‘zeilen’; het is een technologie waar ook aardse ruimtevaartingenieurs al mee experimenteren.
Amaya Moro-Martin van het Space Telescope Science Institute heeft nu weer een nieuw idee gelanceerd. Volgens Moro-Martin is ‘Oumuamua een soort reusachtig ruimte-sneeuwvlokje. Ze bedoelt daarmee geen overgevoelige linkse student maar een meer letterlijke sneeuwvlok, of in de terminologie van een wetenschappelijke publicatie, een ‘ijsachtig fractaal aggregaat’.
De vlok zou kunnen zijn ontstaan uit samenklittend stof en ijs in een zich vormend zonnestelsel – mogelijk zijn de planeten van ons zonnestelsel ook ooit op die manier begonnen.
De druk van het zonlicht op de onregelmatig gevormde reuzensneeuwvlok zou de merkwaardige baan van ‘Oumuamua kunnen verklaren, denkt Moro-Martin, net zoals de druk van het zonlicht op het zeil dat doet in Avi Loebs hypothese.
De ruimtesneeuwvlok zou veel poreuzer en ijler zijn dan een gewone sneeuwvlok op aarde – in feite zelfs ijler dan lucht. Of een dergelijk object voldoende stevigheid en samenhang kan hebben om een lange ruimtereis te overleven, is nog onduidelijk. Loeb denkt in ieder geval van niet, Moro-Martin vermoedt van wel. Als ze gelijk heeft, dan mogen we de kracht van een sneeuwvlok niet onderschatten.
Een planetoïde, een ruimteschip, een zeil, een sneeuwvlok,… Heerlijk toch, al dat gespeculeer. Wat een geluk dat ‘Oumuamua niet grondiger onderzocht is toen hij voorbijzoefde.
Astronomen hebben deze week de allereerste foto van een zwart gat gepubliceerd. Gelukkig is het beeld niet al te scherp. Laat het speculeren beginnen.
Deze column is op 13 april 2019 verschenen in De Tijd.